Uitgebreide geborduurde 'thobe' signalen Palestijnse identiteit, politieke betekenis
De traditionele felgeborduurde jurk van Palestijnse vrouwen, bekend als de thobe, was niet het soort kledingstuk waarvan je zou verwachten dat het een politiek popsymbool zou worden.
Nu wint het aan bekendheid als een zachtere uitdrukking van Palestijns nationalisme en concurreert het zelfs met de klassieke keffiyeh – de hoofddoek die wordt gedragen door jonge met stenen gooiende Palestijnse mannen die protesteren tegen de Israëlische bezetting.
Het gewaad, versierd met uitgebreid handgestikt borduurwerk, vereist maanden van slopende arbeid. Sommige thobes brengen duizenden dollars op. Het traditionele textiel doet denken aan een vervlogen tijdperk van Palestijnse boerenvrouwen die een pauze naaien van de velden.
Vorige maand droeg Rashida Tlaib met trots de thobe van haar moeder tijdens haar historische beëdiging als het eerste vrouwelijke Palestijns-Amerikaanse congreslid, en inspireerde massa's vrouwen over de hele wereld, vooral in de Palestijnse gebieden, om foto's van zichzelf in hun voorouderlijke gewaden te tweeten.
De historische thobe roept een ideaal op van puur en ongerept Palestina, vóór de bezetting, zei Rachel Dedman, curator van een recente tentoonstelling in het Palestijnse Museum gericht op de evolutie van Palestijns borduurwerk. Het is explicieter verbonden met geschiedenis en erfgoed dan met politiek. Dat maakt het een briljant symbool.
De geschiedenis van de Palestijnse thobe gaat terug tot het begin van de 19e eeuw, toen het borduurwerk beperkt bleef tot de dorpen.
Rijk versierde jurken markeerden mijlpalen in het leven van vrouwen: het begin van de puberteit, het huwelijk, het moederschap. De ontwerpen varieerden van dorp tot dorp - speciale driedimensionale stiksels voor de hogere klasse van Bethlehem, grote zakken voor de nomadische bedoeïenenvrouwen, oranje takmotieven voor de boomgaard-beroemde stad Jaffa, zei Maha Saca, directeur van het Palestijnse erfgoedcentrum in Betlehem.
Thobe-patronen drukten ook de verschillende sociale posities van vrouwen uit: rood voor bruiden, blauw voor weduwen, blauw met veelkleurige steken voor weduwen die overwegen te hertrouwen.
Terwijl Arabische vrouwen in de hele regio eeuwenlang handgemaakte jurken dragen, heeft de thobe een duidelijk Palestijns karakter gekregen, vooral sinds de oprichting van Israël in 1948. Honderdduizenden Palestijnen zijn tijdens de oorlog gevlucht of uit hun huizen verdreven rondom de schepping van Israël. Velen namen alleen hun jurken mee naar de diaspora, voegde Saca eraan toe.
De oorlog, die de Palestijnen hun nakba of catastrofe noemen, veranderde de thobe.
Plotseling, in het licht van onteigening en culturele toe-eigening door Israëli's, werd borduren een dringende taak, zei Dedman. De jurk werd opgepakt en gepolitiseerd.
Gedurende tientallen jaren van conflicten die aan beide kanten duizenden levens hebben geëist, heeft het Palestijnse nationalisme vele vormen aangenomen.
In de begindagen van Israëls vestiging werd het geassocieerd met oproepen tot vernietiging en dodelijke aanvallen van Israël. Gewapende strijd maakte later plaats voor oproepen tot de oprichting van een Palestijnse staat op de Westelijke Jordaanoever, de Gazastrook en Oost-Jeruzalem – land dat in 1967 door Israël werd veroverd. bevriezen in de onderhandelingen.
Vandaag de dag blijft de internationaal erkende autonomie-regering van de Palestijnse Autoriteit, die delen van de Westelijke Jordaanoever bestuurt, zoeken naar een tweestatenoplossing met Israël. De militante groepering van Hamas, die in 2007 de Gazastrook veroverde, streeft nog steeds naar de vernietiging van Israël, terwijl veel Palestijnen, vooral de jongere generatie, nu praten over één enkele binationale staat met Israël waarin ze volledige gelijke rechten zouden genieten.
Gaandeweg is de thobe in populariteit gegroeid en geëvolueerd, met jurkontwerpen die de vele drama's uit de geschiedenis weerspiegelen.
Tijdens de eerste Palestijnse intifada, of opstand, in de jaren tachtig bloeide de thobe met geweren, duiven en bloemen. Toen Israëlische soldaten Palestijnse vlaggen in beslag namen bij protesten, weefden vrouwen volgens de Palestijnse museumexpositie verboden nationale kaarten en kleuren in hun jurken.
Nu dragen Palestijnse vrouwen van alle sociale klassen thobes om hun nationale trots te laten gelden op bruiloften en speciale gelegenheden.
Het is een manier om onze nationale identiteit te verdedigen, zei Saca.
De zorg, het zwoegen en de vaardigheid die nodig zijn om een thobe te maken, voorkomen dat het kledingstuk alledaagse streetwear of protestkleding wordt. Maar er zijn goedkopere, in massa geproduceerde versies van de jurk ontstaan.
Een vrouw heeft meestal één thobe om haar hele leven bij gelegenheden te dragen - het is erg duur en onpraktisch, zei Maysoun Abed, directeur van een thobe-tentoonstelling in de stad Al-Bireh op de Westelijke Jordaanoever, in de buurt van Ramallah. Maar de vraag naar de thobe is nog steeds groot als een manier om patriottisme te uiten.
Hoewel de mantel een krachtige patriottische ondertoon en wortels in het boerenleven deelt met de zwart-wit geblokte kaffiyeh - beroemd gemaakt door de Palestijnse leider Yasser Arafat - is de thobe doordrenkt met nostalgische, bijna mythische associaties.
Borduurwerk roept de tijdloze verbinding van Palestijnen met het land op, zei Dedman. Het is een zacht beeld, refererend aan een diep verleden waar mensen positieve associaties mee hebben.
Jonge Palestijnse vrouwen, vooral die in de diaspora, passen de voorouderlijke jurken aan de moderne smaak en trends aan. Meisjes vragen om kortere en minder geborduurde versies, zegt Rajaa Ghazawneh, een thobe-ontwerper in de stad al-Bireh op de Westelijke Jordaanoever.
Natalie Tahhan, een ontwerpster gevestigd in Oost-Jeruzalem, maakt capes van digitale prints die traditionele borduursteken nabootsen en traditie verbinden met wat nieuw en stijlvol is.
De inmiddels virale Palestijnse thobe van Tlaib, die de Democraat uit Michigan een onbeschaamde weergave van het weefsel van de mensen in dit land noemde en zei dat het herinneringen opriep aan het dorp van haar moeder op de Westelijke Jordaanoever, wakkerde wereldwijd het enthousiasme aan over de jurk.
Rashida is een model geworden voor Palestijnse vrouwen overal - een sterke vrouw die trots is op haar nationale identiteit en die hoog kan reiken, zei Saca.
Tahhan was het daarmee eens en zei dat Tlaib's thobe een prachtig beeld van Palestina verspreidde, terwijl de media meestal alleen de oorlogen laten zien.
Voor Palestijnse vrouwen die in het buitenland zijn geboren en vluchtelingen die hun voorouderlijke huizen niet mogen bezoeken in wat nu Israël is, zijn thobes een tastbare verbinding met het land en een manier om hun cultuur levend te houden.
Deze jurken zijn onze link tussen het verleden en de toekomst, zei Saca.
Хуваах: