Margit Kirsche sterft; Overlevende van de Holocaust richtte Skokie's Hongaarse Kosher Foods op
Decennia nadat hij in een nazi-concentratiekamp was vastgehouden, was een man uit Minneapolis, Hymie Kane, aan het winkelen bij Hongaars Kosher Foods in Skokie en zag hij een klant waarvan hij dacht dat het een oude vriend was.
Hij schreeuwt door het gangpad: 'Ben jij Shloime uit Bergen-Belsen?' zei zijn zoon, Sheldon Kane.
De andere man draaide zich om, geschokt toen hij een andere overlevende herkende. En de winkel in Oakton Street aan Crawford Avenue was plotseling gevuld met gehuil en gejuich. Veertig jaar en 4.300 mijl van Bergen-Belsen, in de smetteloze gangpaden van wat de Tijden van Israël ooit de eerste volledig koosjere supermarkt van Amerika genoemd, werden de twee overlevenden van de Holocaust herenigd.
Caryn Bean, een oude werknemer van de kruidenierswinkel in het noorden, was erbij en zal die dag nooit vergeten. Het was een ontmoetingsplaats, zei ze over Hongaars. Het was echt.
Rabbi Moshe Soloveichik zei dat Hongaars meer was dan een winkel. Toen je daar was, maakte je in zekere zin deel uit van de familie.
Margit Kirsche, geboren in Hongarije, en haar man en mede-holocaustoverlevende Sandor Kirsche openden het bedrijf in 1973 en hielpen bij het creëren van dat huiselijk — gezellig — sfeer. Mevrouw Kirsche werd vorige maand begraven in Israël nadat ze op 96-jarige leeftijd stierf in haar huis in North Side.
hun supermarkt, vorig jaar verkocht, blijft opereren onder nieuwe eigenaren.
Als mensen de winkel binnenliepen, kregen ze een knuffel, een klopje op de wang, zei Lynn Kirsche Shapiro, de dochter van mevrouw Kirsche, die vroeger bij het Hongaarse Kosher Foods werkte.
Ze veranderde de recepten van haar moeder in het kookboek Eten, familie en traditie, Hongaarse koosjere familierecepten en herinneringen.
De klanten van mevrouw Kirsche wisselden advies uit over hun baan en hun leven. De oudere generatie deelde Have I got a girl for you matchmaking-leads over geschikte jonge mannen en vrouwen. Nieuwe immigranten vonden een baan in de winkel en bleven tientallen jaren.
De kleinkinderen van mevrouw Kirsche werkten in de winkel, die rabbijn Leonard A. Matanky de grootste koosjere kruidenier in het middenwesten noemde.
We zouden 2.000, 3.000 stukjes moeten maken gefilte vis of matzoh-ballen voor een bepaalde vakantie, zei haar zoon Ira Kirsche, die het bedrijf voortzette nadat zijn vader stierf en het gezichtsvermogen van zijn moeder faalde.
Naast haar heerlijke gehakte lever, kippensoep, Kogel en kreplach, Mevrouw Kirsche vertegenwoordigde iets diepers, zei Soloveichik: een link naar voorouders. Hoewel ze een Amerikaanse zakenvrouw was die stevig in het heden leefde, zei Soloveichik, maakte ze op de een of andere manier ook haar ouders en grootouders tot levende wezens. Je voelde je alsof je in hun aanwezigheid was, niet alleen in haar aanwezigheid.
Ze was echt een moederfiguur en een grootmoederfiguur, zei de rabbijn. Mensen kwamen naar haar sabbattafel om te eten. Ze breidde haar familie uit met vele anderen.
Een rabbijn uit Vancouver stopte ooit bij haar winkel op weg naar Indianapolis, waar hij een baan had aangenomen, volgens Lynn Kirsche Shapiro, die zei dat hij voor zonsondergang en het begin van de sabbat koosjer voedsel probeerde te kopen. Hij en zijn grote familie waren van plan om het eten in hun hotelkamer op te eten. In plaats daarvan lieten Margit en Sandor Kirsch ze naar hun huis komen.
Mevrouw Kirsche werd geboren als Margit Weisz. Ze groeide op in het Hongaarse dorp Vasarosnameny. Haar grootvader Yaakov Cheimovics was een rabbijn. Jiddisch was haar eerste taal.
Te midden van het toenemende antisemitisme in Hongarije, ging haar vader Shmuel naar Cuba op zoek naar werk en een manier om naar de Verenigde Staten te emigreren. Maar na vijf jaar in Cuba en nog steeds niet in staat om de benodigde papieren te krijgen om naar Amerika te komen, keerde hij terug naar Hongarije en voegde zich weer bij zijn vrouw Leah en kinderen.
In 1944 werden de jonge Margit en haar gezin naar Auschwitz verscheept. Ze werd van hen weggeduwd tijdens de beruchte selecties van de nazi's. Haar moeder werd naar de gaskamers gestuurd met haar broers Isser Meir, 14, Yitzchak, 12, en Dov Beirish, 10, evenals Margits grootouders Yaakov en Chava. Later werd Margits vader in een ander kamp doodgeschoten.
Mevrouw Kirsche werd gekweld dat ze nooit afscheid heeft kunnen nemen.
Ik keek niet achterom omdat ik aan het huilen was, en ik wilde niet dat mijn moeder mijn huil zag, zei ze in een interview in 1991 met het Illinois Holocaust Museum. Ik had er altijd [een] slecht gevoel over. Waarom heb ik niet teruggekeken? Waarom keek ik niet naar mijn moeder? Maar ik wilde niet dat ze me zag huilen.
Ze zei dat gevangenen werden gedwongen bloed te geven voor Duitse soldaten. Ze namen zoveel mogelijk van mensen af, zei ze. Het kon ze niet schelen hoeveel, een pint, twee pinten, drie pinten.
Mevrouw Kirsche zei in het interview dat later, nadat zij en andere vrouwen waren bevrijd uit het slavenwerkkamp Torgau, nabijgelegen Russische soldaten vrouwen begonnen te verkrachten. Een andere voormalige gevangene van Auschwitz bracht de vrouwen in veiligheid.
Er was een vrouw die dokter was, en ze maakte zichzelf tot onze leider, en ze pakte ons op, en we liepen 30 kilometer de Amerikaanse zone in, vertelde mevrouw Kirsche aan de museuminterviewer van het Skokie-museum.
Na de bevrijding zat ze drie maanden zonder vlees totdat ze een koosjere keuken kon opzetten, zei haar dochter.
Ze ontmoette haar toekomstige echtgenoot in Freising, Duitsland. Hij was geboren in Tsjecho-Slowakije en was bevriend geraakt met haar oudere broer Morton in Buchenwald. Er waren andere vrijers, waaronder een Amerikaanse soldaat, maar ze zei altijd dat ze uit liefde zou trouwen, volgens haar dochter, die zei dat zodra Sandor haar in een kleermakerswinkel zag en met haar naar huis liep, er niemand anders was.
Ze trouwden in 1947. Ze kookte het eten voor hun bruiloft.
In 1948 verhuisde het paar naar Chicago, waar Sandor Kirsche een oom had. Ze kochten in 1973 een vleesmarkt in Devon en Rockwell.
In 1986 openden de Kirsches Hongaars Kosher Foods in een voormalige Dominick's Finer Foods-winkel, en breidden ze uiteindelijk uit met producten, kaas, verse vis, koosjere wijn, een bakkerij en een delicatessenwinkel.
Elk item in de winkel, zei Lynn Kirsche Shapiro, stond onder koosjer toezicht.
Hotels tot aan San Francisco bestelden cateringbenodigdheden bij hen, zei hun zoon. Lokale hotels kochten hun canapeetjes met gerookte zalm, kipspiesjes en dilledip voor koosjere bruiloften en andere evenementen. De kruidenierswinkel had ook speciale producten, zoals mascarpone-kaas en tamarindesaus, allemaal koosjer.
Klanten kwamen soms uit Iowa, Indiana en Wisconsin, sommigen kochten voor duizenden dollars vlees dat ze in koelboxen mee naar huis zouden nemen, zei Ira Kirsche.
Op 75-jarige leeftijd verloor mevrouw Kirsch haar gezichtsvermogen.
Mijn fel onafhankelijke moeder, die kookte zonder recepten, naaide zonder patronen, reed overal naartoe. . .werd in een fractie van een seconde blind, zei haar dochter in een lofrede.
Toch bleef ze op gevoel en smaak koken. Op 95 was ze nog steeds aan het maken charoset , de mix van fruit en noten en wijn gegeten tijdens het Pascha seder, een beetje wijn of suiker toevoegen zodat het precies goed zou smaken.
Ik heb een video waarin ze kaas maakt kreplach een jaar geleden zei haar dochter over de Joodse dumplings. Blind, ze maakte ze beter dan wie dan ook.
Mevrouw Cherry, wiens? echtgenoot stierf in 2007, hield altijd vast aan haar gevoel voor humor. Als iemand zou vragen hoe het met haar ging, zei ze met een Jiddische verbuiging: hoe zou het met mij moeten?
Ze reisde vele malen naar Israël, meest recentelijk op 92-jarige leeftijd.
Ik weet niet waar haar kracht vandaan kwam, zei haar dochter. Maar ik zou zeggen dat iedereen zijn kracht aan haar ontleende.
Mevrouw Kirsch laat ook zes kleinkinderen en 16 achterkleinkinderen na.
In haar mondelinge geschiedenisinterview uit 1991 met het Illinois Holocaust Museum waarschuwde ze dat de verschrikkingen van de Holocaust opnieuw zouden kunnen gebeuren.
Mensen zijn tegenwoordig niet beter dan toen, zei ze.
De beroemde kippensoep van Margit Kirsche
Haar soep was zo populair bij Hongaarse Kosher Foods, dat we hem nooit op de plank zouden kunnen houden, zei haar dochter Lynn Kirsche Shapiro. Caryn Bean, een oud winkelpersoneel, noemt het Joodse penicilline die ze haar kinderen zou geven als ze verkouden werden.
ingrediënten
• 1 3-pond. kip zonder vel, in vieren
• 2 wortelen, grof gesneden
• 2 stengels bleekselderij, grof gesneden
• 1 ui, grof gesnipperd
• 1 prei, lichtgroene en witte delen, grondig schoongemaakt, grof gesneden
• 1 raap, grof gesneden
• 1 teentje knoflook, heel
• 1 kalkoennek, optioneel, vastgebonden in kaasdoek
• 12 kopjes water
• 2 theel. zout, of naar smaak
• ¼ theelepel. vers gemalen peper
• Gekruid zout, naar smaak
• 1 bosje verse dille, optioneel
• 8 Oz. droge eiernoedels, gekooktRoutebeschrijving
Voeg in een 8-kwart pot kip en groenten toe. Voeg desgewenst kalkoennek toe voor een rijkere soep. Voeg water en kruiden toe en, als je het gebruikt, dille. Breng op hoog vuur aan de kook, zet het vuur dan laag en laat sudderen tot de kip zacht is en de soepbouillon rijk is, 1 tot 2 uur. (Voor rijkere soep kookte mevrouw Kirsche de hare gedurende 3 uur.) Proef en pas de kruiden aan en verwijder de kalkoenhals en gooi deze weg. Schep de bouillon in voorverwarmde kommen. Voeg kippenvlees en groenten toe, samen met gekookte noedels.
Хуваах: