Vorige week hield de president van de Afrikaanse natie Namibië een toespraak waarin Duitsland werd opgeroepen zich formeel te verontschuldigen voor het bloedbad van zijn Herero- en Nama-stammen meer dan 100 jaar geleden.
Het is je vergeven als je dat nieuws hebt gemist; Ik kon geen bewijs vinden van een Amerikaans nieuwsuitzending of teleservice die de opmerkingen van president Hage Geingob van donderdag deed. De meeste Amerikanen zijn zich waarschijnlijk niet bewust van de gebeurtenissen waarnaar hij verwees. Maar tientallen middelbare scholieren uit Chicago leerden over hen diezelfde ochtend bij Steppenwolf Theatre Company, waar ze een uitvoering bijwoonden van de nieuwste productie van de Steppenwolf for Young Adults-afdeling van het theater.
‘Met trots presenteren wij een presentatie …’
1⁄2
Wanneer: tot en met 16 maart
Waar: Steppenwolf Theatre Company, 1650 N. Halsted
Kaartjes: $15 – $20
Informatie: steppenwolf.org
Looptijd: 1 uur 40 minuten, zonder pauze
Het meeslepende stuk metatheater van toneelschrijver Jackie Sibblies Drury draagt een logge titel: We Are Proud to Present a Presentation About the Herero of Namibia, Formerly Known as South West Africa, From the German Südwestafrika, Between the Years 1884 – 1915. Maar die mondvol weerspiegelt de complexiteit van wat het omvat - zowel het historische materiaal als Drury's inventief schuine behandeling ervan.
Duitsland plantte zijn vlag in wat nu Namibië is in 1884 op het hoogtepunt van de strijd om Afrika, toen de grote Europese mogendheden het continent onder elkaar verdeelden met weinig respect voor de Afrikaanse volkeren of de sociale en politieke grenzen die misschien al aanwezig waren . De Duitse koloniale regering behandelde de Herero aanvankelijk als de meest favoriete stam, maar na twee decennia van inbreuk, waarbij de inboorlingen werden behandeld als vrije arbeid en hun land en vee in beslag genomen voor Duitse kolonisten, waren de betrekkingen vijandig genoeg geworden voor de Herero om een opstand.
De reactie van de Duitse troepen was om de Herero de woestijn in te drijven. De Duitse generaal Lothar von Trotha vaardigde een uitroeiingsbevel uit om te voorkomen dat ze zouden terugkeren naar hun thuisland, dat nu wordt opgeëist als een verlengstuk van Duitsland zelf. Binnen de Duitse grenzen zal elke Herero, met of zonder kanon, met of zonder vee, worden doodgeschoten, aldus het bevel. De Herero die niet stierven van dorst of honger in de woestijn, werden opgepakt en in werkkampen geplaatst. Ongeveer 80 procent van de Herero-bevolking werd in de loop van een paar jaar vermoord.
De botten van deze geschiedenis worden aangeboden in de eerste paar minuten van We Are Proud to Present a Presentation als het overzichtsgedeelte van die presentatie. Drury's verwaandheid, zie je, is dat we samen zijn om zes acteurs - belangrijker nog, drie zwarte, drie witte - een korte geschiedenis van de Herero en hun lot onder de Duitse bezetting te zien spelen. Maar het overzicht is alles wat we zien van de eindpresentatie; vanaf daar neemt de toneelschrijver ons mee terug naar de eerste repetitie van deze acteurs, en we zijn bekend met hun frustrerende en steeds moeilijker wordende inspanningen om gezamenlijk een presentatie te bedenken waar ze allemaal trots op kunnen zijn.
Aanvankelijk proberen de personages (die in Drury's script naamloos blijven) het enige primaire bronmateriaal dat voor hen beschikbaar is, aan te passen: brieven naar huis van Duitse soldaten. Maar sommige zwarte acteurs ergeren zich, terecht, aan het centreren van het perspectief van de kolonisten, terwijl hun witte tegenhangers toch niet veel zien om te spelen in de banale overeenkomsten.
In een poging om enerzijds hun weg te vinden in de mentaliteit van de Herero en anderzijds degenen die genocide zouden goedkeuren en eraan deelnemen, gaat de groep over tot improvisatieoefeningen. Vanaf hier verschuift de interpersoonlijke dynamiek keer op keer naarmate de spanningen oplopen en gevoeligheden worden vertrapt.
Maar deze Steppenwolf-productie, mede geregisseerd door Hallie Gordon en Gabrielle Randle en met een eersteklas set jonge professionele acteurs (Will Allan, Terry Bell, Taylor Blim, Jeffery Owen Freelon Jr., Michael Holding en Jennifer Latimore) die de amateur vertolkt acteurs, gaat gevoelig om met de onderwerpen die het aanraakt. Dat zijn onder meer netelige vragen over erfgoed en identiteit, en wie de regie krijgt over het verhaal.
Drury's toneelstuk, dat in 2012 in première ging als onderdeel van het mainstage-seizoen in Victory Gardens Theatre, is niet expliciet geschreven voor schoolpubliek. (Er zijn op vrijdagen en zaterdagen tot en met 16 maart openbare optredens in Steppenwolf; de productie gaat vervolgens tot 23 maart naar bibliotheken en parkdistricten in zes andere buurten.) Natuurlijk weigeren om neer te praten of neerbuigend te het publiek is een van de beste eigenschappen van het Steppenwolf for Young Adults-programma. In plaats daarvan is het trots om een eersteklas enscenering van een slim en uitdagend stuk te presenteren, een spel dat bij uitstek geschikt lijkt om een levendige klasdiscussie op gang te brengen.
Kris Vire is een lokale freelanceschrijver.
Хуваах: