Gene Wilder, ster van Mel Brooks-films, sterft op 83-jarige leeftijd
LOS ANGELES — Gene Wilder, de kroeshaar acteur die een behendige komische touch gaf aan onvergetelijke rollen als de neurotische accountant in The Producers en de gestoorde animator van Young Frankenstein, is overleden. Hij was 83.
De neef van de heer Wilder zei maandag dat de acteur en schrijver zondag laat in zijn huis in Stamford, Connecticut, is overleden aan complicaties van de ziekte van Alzheimer.
Jordan Walker-Pearlman zei in een verklaring dat de ziekte bij Wilder drie jaar geleden werd vastgesteld, maar hield de aandoening privé om de fans niet teleur te stellen.
Hij kon het idee van één glimlach minder in de wereld gewoon niet verdragen, zei Walker-Pearlman.
Wilder begon zijn acteercarrière op het podium, maar miljoenen kenden hem van zijn werk in de films, vooral zijn samenwerkingen met Mel Brooks op The Producers, Blazing Saddles en Young Frankenstein. De laatste film - waarin Wilder een in Californië geboren afstammeling van de gekke wetenschapper speelt en erop staat dat zijn naam wordt uitgesproken als Frahn-ken-SHTEEN - werd mede geschreven door Brooks en Wilder.
Gene Wilder - Een van de echt grote talenten van onze tijd. Hij zegende elke film die we maakten met zijn magie en hij zegende mij met zijn vriendschap.
— Mel Brooks (@MelBrooks) 29 augustus 2016
Met zijn onverzorgde haar en grote, warrige ogen was Wilder een meester in het spelen van in paniek geraakte personages die verstrikt raakten in schema's die alleen een gek als Brooks kon bedenken, of het nu ging om het herleven van een monster in Young Frankenstein of het uitlachen van Broadway in The Producers. Brooks zou hem Gods perfecte prooi noemen, het slachtoffer in ons allemaal.
Maar hij wist ook hoe hij het koel moest houden als de dronken scherpschutter in Blazing Saddles of de charmante snoepman in de kinderfavoriet Willy Wonka en de Chocoladefabriek. Zijn gekste rol: de therapeut die een affaire heeft met een schaap in Alles wat je wilde weten over seks van Woody Allen.
Galerij Hij was goede vrienden met Richard Pryor en hun contrasterende persona's - Wilder gespannen, Pryor los - waren ideaal voor komedie. Ze speelden mee in vier films: Silver Streak, Stir Crazy, See No Evil, Hear No Evil en Another You. En ze creëerden een aantal gedenkwaardige scènes, vooral toen Pryor Wilder aanwijzingen gaf over hoe hij zich zwart moest gedragen terwijl ze probeerden de politie in Silver Streak te ontwijken.
Ik denk dat 95 procent van de mensen me als een komiek ziet, vertelde Wilder in 1990 aan de Sun-Times. Ze zien me een beetje als een grappige, gekke, Mel Brooksian, Richard Pryor wacko.
In 1968 ontving Wilder een Oscar-nominatie voor zijn werk in Brooks' The Producers. Hij speelde de introverte Leo Bloom, een accountant die de bevrijdende geneugten van hebzucht en corruptie ontdekt terwijl hij en Max Bialystock (Zero Mostel) een Broadway-flop bedenken met de titel Springtime For Hitler en van plan zijn te vluchten met het ingezamelde geld voor de productie van de show. Matthew Broderick speelde de rol van Wilder in de Broadway-musicalversie van de film uit 2001, die zijn wereldpremière beleefde tijdens een pre-Broadway-run van een maand in het Cadillac Palace Theatre in Chicago.
Hoewel ze samenwerkten aan film, ontmoetten Wilder en Brooks elkaar via het theater. Wilder speelde in een toneelstuk met Brooks' toenmalige toekomstige vrouw, Anne Bancroft, die het paar in 1963 backstage introduceerde.
Wilder, geboren in Milwaukee, werd op 11 juni 1935 als Jerome Silberman geboren. Zijn vader was een Russische emigrant, zijn moeder was van Poolse afkomst. Toen hij 6 was, kreeg Wilders moeder een hartaanval waardoor ze semi-invalide was. Hij begon al snel komische sketches te improviseren om haar te vermaken, de eerste indicatie van zijn toekomstige carrière.
Omdat ik uit het Midwesten kom, heb ik een heel ander perspectief op het leven waarvan ik denk dat mensen van de west- of oostkust dat niet hebben, zei hij in het Sun-Times-interview. Ik had nooit verwacht dat iets gemakkelijk zou komen, wat een goede zaak is, want dat is nooit gebeurd. Maar daar heb ik ook geen spijt van.
R.I.P Gene Wilder. Zo grappig als ze komen.
— Albert Brooks (@AlbertBrooks) 29 augustus 2016
Hij begon met acteerlessen op 12-jarige leeftijd en bleef optreden en lessen volgen tijdens de universiteit. In 1961 werd Wilder lid van Lee Strasbergs prestigieuze Actor's Studio in Manhattan.
Datzelfde jaar maakte hij zowel zijn off-Broadway- als Broadway-debuut. Hij won de Clarence Derwent Award, uitgereikt aan veelbelovende nieuwkomers, voor het Broadway-werk in Graham Greene's komedie The Complaisant Lover.
Hij gebruikte zijn nieuwe naam, Gene Wilder, voor de off-Broadway- en Broadway-rollen. Hij tilde de voornaam op van het personage Eugene Gant in Thomas Wolfe's Look Back, Homeward Angel, terwijl de achternaam werd geknipt van toneelschrijver Thornton Wilder. Een belangrijke doorbraak kwam toen hij samen met Bancroft speelde in Bertolt Brecht's Mother Courage, en Brooks ontmoette, haar toekomstige echtgenoot.
Ik had problemen met een klein gedeelte van het stuk en hij gaf me tips over hoe ik moest handelen. Hij zei: 'Dat is een lied en dans. Hij bekeert zich over het communisme. Sla het gewoon over, zing en dans erover en begin met de goede dingen.' En hij had gelijk, legde Wilder later uit.
Voordat hij in The Producers speelde, had hij een kleine rol als gijzelaar van gangsters in de klassieker Bonnie and Clyde uit 1967. Hij bereikte een hoogtepunt in het midden van de jaren zeventig met de tweeling Brooks-hits Blazing Saddles en Young Frankenstein.
Hij schreef verschillende scenario's en regisseerde verschillende films. In 1982, terwijl hij de over het algemeen vergeetbare Hanky-Panky maakte, werd hij verliefd op mede-ster Gilda Radner, een Second City Toronto en Saturday Night Live alum. Ze trouwden in 1984 en speelden mee in twee door Wilder geschreven films: The Lady in Red en Haunted Honeymoon.
Nadat Radner in 1989 stierf aan eierstokkanker, bracht Wilder een groot deel van zijn tijd door met het promoten van kankeronderzoek. Hij opende een ondersteunende faciliteit voor kankerpatiënten genaamd Gilda's Place. In 1991 getuigde hij voor het Congres over de noodzaak van meer testen op kanker.
Wilder laat zijn vrouw Karen na, met wie hij in 1991 trouwde.
Bijdragende: Miriam Di Nunzio, stafverslaggever van Sun-Times
Хуваах: